Bel fıtığı, genellikle bel ve bacaklarda ağrı, uyuşma, yanma veya yansıyan rahatsızlıklarla birlikte görülen en yaygın omurga rahatsızlıklarından biridir. Son yıllarda hidroterapi, bel fıtığının tedavi ve rehabilitasyonunda etkili, düşük riskli ve bilimsel olarak desteklenen bir yöntem olarak öne çıkmıştır. Bu yöntemler arasında yer alan su altı koşu bandı, su, hareket ve teknolojiyi bir araya getirerek, bel fıtığı hastalarının iyileşme sürecini büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır.
1. Ağırlığın Azaltılması:
Su, vücut ağırlığının %50–70’ini hafifleterek omurga üzerindeki baskıyı azaltır ve ağrısız hareketi mümkün kılar.
2. Kontrollü Direnç:
Suyun doğal direnci – özellikle turbojetlerle birlikte kullanıldığında – omurgaya aşırı yük bindirmeden güvenli ve aşamalı kas güçlendirme sağlar.
3. Düşme Riskinin Azalması:
Suyun destekleyici ortamı, hastaların hareket esnasında kendilerine olan güvenini artırır.
4. Dolaşımın Artması ve İltihabın Azalması:
Hidrostatik basınç ve ideal su sıcaklığı, iltihaplı veya hasarlı dokulara kan akışını artırarak iyileşmeyi hızlandırır.
| Parametre | Önerilen Başlangıç Değeri |
|---|---|
| Su Seviyesi | Göbek ile göğüs arası |
| Su Sıcaklığı | 32°C – 34°C |
| Koşu Bandı Hızı | 0.5 – 2.0 km/s |
| Seans Süresi | 15 – 30 dakika (kademeli) |
| Jet Masaj Süresi | Seans sonunda 3 – 7 dakika |
⚠️ Egzersizler, mutlaka lisanslı bir fizyoterapist tarafından yönlendirilmelidir ve duruma göre kişiye özel ayarlanmalıdır.
1. Öne Doğru Yürüyüş (Dik Duruşlu Yürüyüş)
Amacı: Hareketliliği artırmak, kalça ve karın kaslarını aktive etmek
İpucu: Gövde dik, bakış düz, adımlar kontrollü olmalı
2. Geriye Doğru Yürüyüş
Amacı: Disk üzerindeki baskıyı azaltmak, kalça kaslarını güçlendirmek
Süre: Her set 3 dakika
İpucu: Topuktan parmak ucuna doğru adım atın
3. Yan Adımlama (Side Step)
Amacı: Kalça dengeleyicilerini ve oblik kasları güçlendirmek
İpucu: Dizleri hafif bükün; her iki yöne doğru yanal hareket yapın
4. Diz-Göğüs Germe (Standing Knee-to-Chest)
Uygulama: Dizleri sırayla göğse doğru çekin
Tekrar: 10 tekrar × 2 set (her bacak)
İpucu: Gövdeyi dik ve karın kaslarını aktif tutun
5. Bacak Sallama (Pendulum Swing)
Uygulama: Duvar yanında durarak bacağı öne–arkaya sallayın
Tekrar: 15 tekrar (her bacak)
Faydası: Kalça mobilitesini artırır, arka bacak gerginliğini azaltır
6. Tek Bacak Üzerinde Denge
Uygulama: 20 saniye tek bacak üzerinde durun × 3 set
Hedef: Bel ve kalça stabilizatör kaslarını güçlendirmek
7. Suda Lunge (Hamle)
Uygulama: Öne adım at, dizleri 90° bük
İpucu: Pelvisi hizalı tutarak kontrollü geri dönüş yapın
8. Hamstring Germe (Duvara Karşı)
Uygulama: Bir ayağı koşu bandının kenarına koyarak öne eğilin
Süre: 20 saniye × 2 tekrar (her bacak)
Hedef: Bel sinir kökü üzerindeki baskıyı azaltmak
9. Jet Destekli Yürüyüş
Özellik: Yan jetlerle yürüyüş
Faydası: Karın kaslarını daha fazla aktive eder, gövde stabilitesini artırır
10. Köpük Rulo ile Dinamik Germe
Ekipman: Su üstünde yüzen köpük rulo
Hareket: Gövdeyi kontrollü şekilde öne ve arkaya eğ
Hedef: Kas koordinasyonunu ve hareket açıklığını artırmak
30 dakika önceden su için
Hafif eklem ısınmaları yapın
Yeni başlayanlar için yüzdürme yardımcıları kullanın
Hafif yürüyüşle soğuma
Varsa jakuzi veya su masajı tercih edin
Bel bölgesini sıcak havlu ile kurulayarak kas spazmını önleyin
Özellikle iyileşmenin ilk evrelerinde, uzman bir fizyoterapistin varlığı şarttır. Fizyoterapist disk hasarının boyutunu, kas gücünü ve eklem hareketliliğini değerlendirerek kişiye özel su içi programlar oluşturur. Gerekirse manuel terapi veya elektroterapi gibi destekleyici yöntemleri de uygular.
Su altı koşu bandı ile yapılan rehabilitasyon, bel fıtığı hastaları için güvenli, bilimsel ve etkili bir yöntemdir. Mekanik yükü azaltır, hareket kabiliyetini artırır, omurga destek kaslarını güçlendirir ve güvenliği sağlar. Uzman rehberliğiyle ve özellikle turbojet gibi özelliklerden faydalanarak düzenli uygulandığında, iyileşme süreci önemli ölçüde hızlanabilir.
Geytenbeek J. (2002). Evidence for effective hydrotherapy. Physiotherapy.
Behm DG, Colado JC. (2012). Effectiveness of aquatic training for chronic low back pain. Journal of Sports Rehabilitation.
ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription, 10th Edition.
Hinman RS, Heywood SE, Day AR. (2007). Aquatic physical therapy for hip and knee osteoarthritis. Physical Therapy Journal.
